Corona: Vlaamse Regering zet 45 miljoen euro in om armoede te bestrijden

Veel Vlamingen voelen de financiële impact van het corona-virus. Zeker voor de meest kwetsbaren kan dit leiden tot schrijnende situaties. De Vlaamse Regering wil deze groep extra ondersteunen. Ze trekt daarvoor 45 miljoen euro uit. Deze wordt gebruikt voor een Covid-19-toeslag voor kinderen, middelen voor lokale armoedebestrijding en een lokaal consumptiekrediet voor kwetsbare doelgroepen.

Door de maatregelen die genomen werden in de strijd tegen het coronavirus, zagen heel wat mensen hun inkomen zakken. Zo zaten in april 730.746 werknemers in Vlaanderen minstens één dag in tijdelijke werkloosheid. Anderen zagen hun opdrachten zelfs volledig wegvallen. De Vlaamse Regering nam al initiatieven om het inkomensverlies van mensen te temperen, zoals de tussenkomst in de energiefactuur voor mensen in tijdelijke werkloosheid of ondersteuning voor zelfstandigen die hun zaak moesten sluiten.

Toch zijn er belangrijke groepen in onze samenleving die niet beschikken over een sterke buffer om inkomensverlies op te vangen. Zij komen daardoor in financiële problemen.

De OCMW's melden een belangrijke toename van het aantal leefloonaanvragers. Bovendien zijn een aantal prijzen voor onder meer consumentengoederen de voorbije weken substantieel gestegen of waren de goedkoopste opties niet meer beschikbaar. Dat betekent wel dat wie moet rondkomen van een vervangingsinkomen zoals een leefloon of invaliditeitsuitkering, het nu vaak extra moeilijk heeft.

Het onderzoeksconsortium COVIVAT (Corona Onderzoeksconsortium Voor InkomensVerdeling en sociAle effecTen) ging de financiële impact na van de coronamaatregelen op verschillende huishoudens en de effecten van COVID-19 op de dienstverlening van OCMW's en lokale besturen. Ze stellen onder andere vast dat alleenstaande ouders in de tijdelijke werkloosheid geen financiële marge hebben en in de problemen komen om essentiële uitgaven te doen, zoals voor wonen, verzorgingsproducten en voeding.

De taskforce kwetsbare gezinnen verzamelde heel wat signalen die duidelijk aangaven dan de situatie van mensen in armoede erg leed onder de noodzakelijke gezondheidsmatregelen en de nood aan extra initiatieven, zowel financieel als ondersteunend, erg groot is.

Specifieke inspanningen zijn dus nodig om te vermijden dat huishoudens in armoede terechtkomen en om wie in armoede leeft bijkomend te ondersteunen. Deze inspanningen moeten zo gericht mogelijk worden ingezet, met bijzondere aandacht voor kinderen. De Vlaamse Regering neemt daarom volgende maatregelen:

Covid-19-toeslag via Groeipakket
We willen de gezinnen die het nodig hebben, tijdelijk extra ondersteunen. We richten ons op de meest kwetsbaren: elk gezin dat een zekere inkomensdaling kent en een gezinsinkomen heeft dat onder de inkomensgrens van 2..213 euro per maand ligt.

De toeslag is een specifieke tegemoetkoming aan gezinnen voor kinderen ten laste. De tegemoetkoming is er voor de gezinnen die kunnen aantonen dat hun inkomen, in vergelijking met januari of februari, in zekere mate is gedaald in maart, april, mei of juni én onder de inkomensgrens van 2.213 euro zit. Ze moeten 1 maand inkomensdaling kunnen aantonen. Deze gezinnen ontvangen eenmalig een toeslag van 120 euro per kind, uitbetaald in drie maandelijkse schijven. Zo ondersteunen we de gezinnen met de laagste inkomens, waaronder een groot deel éénoudergezinnen.

Het zou gaan over zo'n 126.000 kinderen, wat een totale kostprijs betekent van 15 miljoen euro.

Armoedebestrijding via de lokale besturen

Lokale besturen zijn het bestuursniveau dat het dichtst bij de burger staat. Ook in deze coronacrisis is nogmaals gebleken welke cruciale rol de lokale besturen opnemen op tal van domeinen. Zij zijn dikwijls het best op de hoogte van de maatschappelijke noden van de inwoners en kunnen via de OCMW's (gerichte) ondersteuning en begeleiding bieden.

Een algemene subsidie wordt toegekend aan de lokale besturen en de VGC om hen financieel te versterken om de uitdagingen ten gevolge van COVID-19 op het vlak van lokale armoedebestrijding aan te gaan.

Het gaat over een totaalbudget van 15 miljoen euro voor Vlaanderen en Brussel. De verdeling gebeurt op basis van de inwonersaantallen en kwetsbaarheidsindicatoren.

Consumptiebudget kwetsbare doelgroepen

De Vlaamse Regering trekt éénmalig 15 miljoen euro uit voor de ondersteuning van een lokaal bestaand of nieuw vouchersysteem waarbij kwetsbare huishoudens extra bereikt kunnen worden. We zullen een tijdelijk consumptiebudget toekennen via de lokale besturen, om tijdelijke extra financiële ondersteuning te bieden aan kwetsbare gezinnen en alleenstaanden met een laag inkomen.

Zo versterken we de koopkracht van kwetsbare huishoudens. Daarnaast ondersteunen we de lokale economie die ook zeer sterk is getroffen via een krachtige impuls om zo ook voor de nodige zuurstof te zorgen.

Voor Brussel is het de bedoeling om het consumptiebudget toe te kennen aan kwetsbare gezinnen die gebruik maken van de vrijetijdspas Paspartoe. De Vlaamse overheid zal hierover op korte termijn in overleg gaan met de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC).

Vlaams minister van Armoedebestrijding Wouter Beke: "Veel mensen hebben het moeilijk door de corona-crisis. Maar zeker wie in een kwetsbare positie zit mét kinderen voelt de enorme impact. Deze mensen geven we een extra tegemoetkoming van 120 euro per kind. Via het ingenieuze systeem dat het Groeipakket is, kunnen we dit op een vlotte manier in de praktijk uitvoeren."

Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers: "Deze gezondheidscrisis mag geen kansencrisis worden. Meer en meer gezinnen dreigen in armoede terecht te komen. We maken daarom 15 miljoen vrij voor lokale armoedebestrijding. Ze kunnen dat geld gebruiken om outreachend te werken, begeleidingstrajecten op maat te ontwikkelen en om samen te werken met armoedeorganisaties en andere partners. Lokale besturen zijn vrij om te bepalen waar ze het geld inzetten, want ze zijn het best geplaatst om te weten waar de noden zijn."

Vlaams minister van Financiën & Begroting Matthias Diependaele: "We willen niemand achter laten. Via het consumptiebudget investeren we in een vouchersysteem voor de inkomens die het meest getroffen zijn in deze corona-crisis. Inkopen doen is voor hen één van de grootste uitgaven dat ze hebben. De vouchers moeten worden gebruikt in de lokale economie, zodat ook zij de nodige zuurstof krijgen."